Split, centrum Dalmacji Środkowej, jest jednym z najstarszych i największych chorwackich miast. Liczy ponad 1700 lat - większość źródeł głosi, że Split (włoski Spalato) powstał jeszcze przed IV wiekiem, a jego pierwszym mieszkańcem był cesarz Dioklecjan, który wybudował, obecnie największą i najokazalszą atrakcję miasta - rezydencję, która jest tak ogromna... że jej nie widać! :)
Budowla w swoim pierwotnym wyglądzie była czworokątem wybudowanym na kształt warownego obozu rzymskiego z dwiema wewnętrznymi ulicami, ułożonymi na kształt krzyża, i dziedzińcem. Obecnie Pałac Dioklecjana, a raczej jego pozostałości, sprawia wrażenie zabytkowego miasta otoczonego przez mury obronne, gdzie znajdują się dziesiątki antycznych budynków. O rozmiarze pałacu świadczy fakt, że dziś na jego terenie mieści się ponad dwieście domów z XVIII wieku, zamieszkałych przez przeszło 3 000 ludzi, kilkadziesiąt apartamentów obleganych przez turystów, niezliczone ilości restauracji i sklepów czy krużganków wraz z placami i dziedzińcami. Pałac Dioklecjana jest jedynym na świecie zamieszkałym pałacem antycznym.
Zwiedzanie Splitu najlepiej rozpocząć od wschodniego brzegu, gdzie mieści się przystań portowa. Pomiędzy morzem a zabudowaniami Starego Miasta znajduje się przepiękna, wysadzana palmami, reprezentacyjna promenada Riva, z której roztacza się świetny widok między innymi na wzgórze Marjan (park miejski, nazywany przez mieszkańców "płucami miasta") górujące nad Splitem, port morski i Kościół św. Franciszka.
Będąc w Splicie warto wstąpić na często omijany przez turystów słynny, śródziemnomorski Plac Republiki, budowany w XIX wieku, z przepięknymi, czerwonymi arkadami ułożonymi z trzech stron. Skomplikowana struktura neorenesansowa, inspirowana włoskimi dokonaniami, jest znana w Splicie jako "Prokurative". Od południowej strony plac jest otwarty, dzięki czemu można spojrzeć od innej strony na port morski miasta.
Na placu Gaje Bulata znajduje się Chorwacki Teatr Narodowy, który jest jednym z najstarszych, najlepiej zachowanych teatrów w Dalmacji. Został oddany w 1893 roku i mógł pomieścić tysiąc widzów - był wtenczas największym teatrem w południowo-wschodniej Europie.
Wejście do pałacu Dioklecjana stanowiły cztery bramy (jedynie trzy z nich zachowały się do dzisiaj): Złota, Srebrna, Brązowa i Żelazna (kiedyś najpopularniejsze wejście do pałacu). Brama Żelazna prowadzi wprost na Plac Ludowy, który w średniowieczu stanowił centrum handlowe Splitu. Plac jest znany z pięknej, pałacowej zabudowy (pałac rodziny Karepić z XVI wieku i pałac Cambij z XV wieku), 24-godzinnego zegara astronomicznego, wieży ratuszowej z XV wieku oraz płaskorzeźby św. Antoniego z 1394 roku.
Wąskie uliczki Starówki były niegdyś korytarzami Pałacu Dioklecjana.
Sfinks z czarnego granitu sprowadzony przez cesarza Dioklecjana z Egiptu ma ponad 3,5 tysiąca lat i robi wielkie wrażenie na turystach.
Katedra św. Dujama znajduje się w miejscu dawnego mauzoleum cesarza Dioklecjana, którego wejścia strzegły i strzegą do chwili obecnej sfinksy i lwy sprowadzone z Egiptu. Paradoksem jest to, że Dioklecjan nienawidził chrześcijan, podziemia pałacu były wypełnione kośćmi zamordowanych, sam rozkazał zabić biskupa Dujama w czasie prześladowań chrześcijan, a w tym momencie na miejscu mauzoleum i grobowca cesarza stoi główna świątynia rzymskokatolickiej archidiecezji. Najbardziej charakterystycznym elementem katedry, a tym samym miasta, jest 61-metrowa romańska dzwonnica wzniesiona ponad tysiąc lat później na przestrzeni XIII i XVII wieku.
Do dziś zachowały się imponujące mury obronne o wysokości dochodzącej do 26 m i 2 m grubości wraz z szesnastoma basztami.
Błądzenie wąskimi ulicami Starówki jest niemałą atrakcją. Za każdym razem, wchodząc w nowy zakątek i w każdej uliczce można odkryć coś nowego i urokliwego. Wychodząc z jednego z dawnych pałacowych korytarzy, trafiliśmy na Plac Braci Radić z kamienicami posiadającymi przepiękne, zielone okiennice, a następnie na Plac Owocowy, na którym znajduje się pomnik Marko Marulićia, poety dalmatyńskiego renesansu, i wieża zamku Wenecjan, który powstał w 1435 roku.
Cóż więcej mogę dodać, podobno Split jest przereklamowany i nie ma klimatu... Jedźcie i przekonajcie się sami - ja mam nadzieję, że zdjęcia pokazały, że w mieście atmosfera jest cudowna, a Split sam w sobie wart zobaczenia. Według mnie jest najpiękniej!
Do usłyszenia! ♥
